بهمن فرمان‌آرا (۱۳۲۰ -) تهیه‌کننده، کارگردان، فیلمنامه نویس و نویسنده ایرانی است.
زندگی نامه
وی در سوم بهمن ۱۳۲۰ در تهران به دنیا آمد.خانواده وی اصالتا اصفهانی هستند.در سال ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیل به لندن رفته و در مدرسه هنرهای دراماتیک درس میخواند و سپس به دلیل میل به فیلمسازی و کارگردانی به آمریکا رفته و در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی usc که از معتبر ترین دانشگاه های سینمایی است تحصیل کرده و در سال ۱۳۴۵ به ایران بازگشت و در دوران سربازی در مجله انگلیسی زبان تهران ژورنال نقد فیلم می نوشت و سپس در سال ۱۳۴۷ به استخدام تلویزیون ملی ایران در آمد و در این مدت به عنوان کارشناس در برنامه های [[سینمایی مثل فانوس خیال و جهان سینما شرکت می کرد. پس از دو فیلم کوتا نوروز و خاویار و تهران کهنه و نو در سال ۱۳۵۱ نخستین فیلم بلند خود به نام خانه قمر خانم بر اساس سریالی به همین نام را میسازد که هیچ گونه سنخیتی با او نداشت و سر انجام در سال ۱۳۵۳ دومین فیلم بلند خود به نام شازده احتجاب را بر اساس داستانی از هوشنگ گلشیری میسازد که در آن سالها با استقبال منتقدین رو برو شد و جایزه بهترین فیلم را در جشنواره جهانی فیلم تهران از آن خود کرد.در همان سال با حکم دکتر بوشهری به ریاست تولید شرکت گسترش صنایع سینمای ایران در میاید و تا سال ۱۳۵۷ تحت مسوولیت خود در این شرکت از اصلی ترین حامیان موج نوی سینمای ایران به حساب میرود و بسیاری از فیلمهای این طیف فکری را تهیه می کند. در سال ۱۳۵۶ سومین فیلم بلند خود با نام سایه های بلند باد را بر اساس داستان معصوم اول نوشته هوشنگ گلشیری را میسازد که با توقیف فیلم در رژیم پهلوی و جمهوری اسلامی همراه بوده است.وی درسال ۱۳۵۹ به به کانادا مهاجرت کرده و مدیر عامل شرکت سیرکل ونکوور میشود و در این سالها فیلمها مهمی را پخش میکند و سپس به لس آنجلس آمریکا رفته و در تولید فیلمهای فیلمسازان بزرگی همکاری میکند همچون: باغ وحش شیشه ای (پل نیومن)، مادام سوزاتسکا(جان شله زینگر)، رادیو حرف(الیور استون)، سقوط امپراتوری آمریکا(دنی آرکاند)، آخرین وسوسه مسیح(مارتین اسکورسیزی)، خانم و آقای بریج(جیمز آیوری)، تردستان(استیون فریرز)، لیولو(ژان کلودلوزان) وی در طول کار تهیه کنندگی و مدیرعاملی شرکت گسترش با فیلمسازان بنامی چون ارسن ولز در آخرین ساخته او یعنی آن سوی وزش باد و همچنین در فیلم برخورد نزدیک از نوع سوم اثر استیون اسپیلبرگ همکاری کرده است. سر اجام دردر پایان دهه ۱۳۶۰ به ایران بازمیگردد و پس از دوره طولانی فیلم نامه نویسی که هیچ کدام ساخته نشد(از جمله:از عباس کیارستمی متنفرم) در سال ۱۳۷۸ فیلم سازی را دوباره شروع کرده و فیلمهایی نظیر بوی کافور عطر یاس، خانه ای روی آب، یک بوس کوچولو که به سه گانه مرگ معروف شدند و سپس در سال ۱۳۸۸ فیلم خاک آشنا را که دو سال توقیف بود را ساخت .
در بهمن ماه سال ۱۳۸۹ در شبکه بی بی سی فارسیبخش فارسی بی‌بی‌سی مستندی از وی در باره موسیقی دان بزرگ ایرانی، پرویز یاحقی پخش شد با نام کنسرتی که اجرا نشد.
وی پس از انقلاب با ساخت بوی کافور، عطر یاس و خانه‌ای روی آب نظر خیلی از مخاطبان و منتقدان را به سمت خود سوق داد.
حاشیه ها
نمایش مردی برای تمام فصول که فرمان آرا قصد ساختن آن را داشت فعلاً به ورطه فراموشی سپرده شده است هرچند که وی در یک مصاحبه بیان کرده بود(تا مردی برای فصول را به نمایش درنیاورم قصد مردن ندارم).وی بیان کرده است بنا به خواسته خود عباس کیارستمی قصد ساخت فیلم "از کیارستمی متنفرم" را دارد. لازم به ذکر است که فرمان آرا بعد از حوادث انتخابات دهم بیانیه‌ای را در تاریخ ۱۳۸۸/۴/۳ صادر نمود که حاوی ابراز تاسف وی از شیوه برخورد با معترضین بود. وی در نشستی در موسسه کارنامه اعلام نموده تا شمقدری و یارانش در مسند سینمای کشور هستند فیلم‌نامه‌ای را به آنها نخواهم داد و یاد آوری کرد در حال رایزنی با یک شرکت آلمانی برای ساخت فیلم سفر به تاریکی هست که بازیگرانی همچون هدیه تهرانی و رضا کیانیان در آن ایفای نقش خواهند کرد.
بهمن فرمان‌آرا پس از مراسم تدفین نعمت حقیقی به علت ازدحام بی مورد خبرنگاران طی نامه ای عکاسان را(کرکس رسانه ای) خواند و در واکنش آن جامعه عکاسان طی بیانیه ای اعلام کردند که در مراسم مرگ و سوگواری این کارگردان دست به دوربین نخواهند شد.
در پی انتشار طنزی در روزنامه شرق درباره اختلاس سه هزار میلیارد تومانی، وی در تاریخ ۱۵ آبان ۱۳۹۰ ممنوع الخروج شد.
در پی منحل شدن خانه‌ی سینما توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وی سه سیمرغ بلورین خود را به عنوان اعتراض به دفتر جشنواره فجر پس داد.
مدارک تحصیلی
فارغ التحصیل کارگردانی سینما از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی. فارغ التحصیل مدرسه هنرهای دراماتیک لندن.
کارگردانی
۱۳۸۶ - خاک آشنا
۱۳۸۴ - یک بوس کوچولو
۱۳۸۰ - خانه‌ای روی آب
۱۳۷۸ - بوی کافور، عطر یاس
۱۳۵۷ - سایه‌های بلند باد
۱۳۵۳ - شازده احتجاب
۱۳۵۱ - خانه قمر خانم
تهیه کننده
۱۳۸۶ - خاک آشنا
۱۳۸۰ - خانه ای روی آب
۱۳۵۷ - سایه‌های بلند باد
۱۳۵۷ - دایره مینا
۱۳۵۶ - کلاغ
۱۳۵۶ - گزارش
۱۳۵۶ - در امتداد شب۱۳۵۵ - ملکوت۱۳۵۵ - شطرنج باد
مستند 1389 - کنسرتی که اجرا نشد
جوایز
سیمرغ بلورین فیلم منتخب تماشاگران - خانه‌ای روی آب - دوره ۲۰ جشنواره فیلم فجر - مسابقه سینمای ایران- سال ۱۳۸۰
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم - خانه‌ای روی آب - دوره ۲۰ جشنواره فیلم فجر - مسابقه سینمای ایران - سال ۱۳۸۰
کاندید سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه - خانه‌ای روی آب - دوره ۲۰ جشنواره فیلم فجر - مسابقه سینمای ایران - سال ۱۳۸۰
کاندید سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه - بوی کافور عطر یاس - دوره ۱۸ جشنواره فیلم فجر - مسابقه سینمای ایران- سال ۱۳۷۸
برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی - بوی کافور عطر یاس - دوره ۱۸ جشنواره فیلم فجر - مسابقه سینمای ایران - سال ۱۳۷۸
کاندید تندیس زرین بهترین فیلم - خانه‌ای روی آب - دوره ۶ جشن خانه سینما - مسابقه - سال ۱۳۸۱
کاندید تندیس زرین بهترین کارگردانی - خانه‌ای روی آب - دوره ۶ جشن خانه سینما - مسابقه- سال ۱۳۸۱
کاندید تندیس زرین بهترین فیلمنامه - خانه‌ای روی آب - دوره ۶ جشن خانه سینما - مسابقه- سال ۱۳۸۱
برنده بز بال دار بهترین فیلم - شازده احتجاب - دوره ۳ جشنواره جهانی فیلم تهران - مسابقه - سال ۱۳۵۳
کاندید لوح زرین بهترین فیلم سال - خانه‌ای روی آب - دوره ۴ منتخب سایت ایران اکتور - بهترین‌های سال - سال ۱۳۸۳
کاندید لوح زرین بهترین کارگردان سال - خانه‌ای روی آب - دوره ۴ منتخب سایت ایران اکتور - بهترین‌های سال - سال ۱۳۸۳
کاندید لوح زرین بهترین کارگردان سال - بوی کافور عطر یاس - دوره ۱ منتخب سایت ایران اکتور - بهترین‌های سال - سال ۱۳۸۰
کاندید لوح زرین بهترین فیلمنامه سال - بوی کافور عطر یاس - دوره ۱ منتخب سایت ایران اکتور - بهترین‌های سال - سال ۱۳۸۰
سومین فیلم سال - بوی کافور عطر یاس - دوره ۱۵ منتخب نویسندگان و منتقدان - بهترین‌های سال- سال ۱۳۷۹
سومین کارگردان سال - بوی کافور عطر یاس - دوره ۱۵ منتخب نویسندگان و منتقدان - بهترین‌های سال - سال ۱۳۷۹
چهارمین فیلمنامه سال - بوی کافور عطر یاس - دوره ۱۵ منتخب نویسندگان و منتقدان - بهترین‌های سال - سال ۱۳۷۹
چهارمین بازیگر نقش اول مرد سال - بوی کافور عطر یاس - دوره ۱۵ منتخب نویسندگان و منتقدان - بهترین‌های سال - سال ۱۳۷۹
دومین فیلم سال - خانه‌ای روی آب - دوره ۱۸ منتخب نویسندگان و منتقدان - بهترین‌های سال - سال ۱۳۸۲
دومین کارگردان سال - خانه‌ای روی آب - دوره ۱۸ منتخب نویسندگان و منتقدان - بهترین‌های سال - سال ۱۳۸۲
- ۹۰/۰۸/۱۴